W przeddzień 155 rocznicy tragicznej bitwy pod Dobrą odbyły się uroczystości upamiętniające wydarzenia z 24 stycznia 1863 r. Obchody rocznicy rozpoczęły się od mszy świętych odprawionych w obydwu kościołach w Dobrej, rzymskokatolickim pw. św. Jana Chrzciciela i św. Doroty w Dobrej i starokatolickim Mariawitów pw. św. Jana Chrzciciela.
Program patriotyczny w kościele rzymskokatolickim ropoczął przemówieniem Burmistrz Strykowa Andrzej Jankowski. Następnie, odbył się spektakl pt. „Ważny Gość” w wykonaniu uczniów Szkoły Podstawowej im. 24 lutego 1863r. oraz aktora i reżysera Krzysztofa Kaczmarka. Na koniec, wszyscy zebrani, na czele ze sztandarami udali się na cmentarz by oddać hołd Powstańcom. Na cmentarzu po odegraniu Hymnu liczne delegacje złożyły wiązanki kwiatów pod pomnikiem poległych Powstańców.
W styczniu 1863 r. w lasach pod Dobrą zaczął formować się oddział doktora Józefa Dworzaczka – cywilnego naczelnika powiatu łęczyckiego. Po wykonaniu propagandowego przemarszu przez Brzeziny, Stryków, Zgierz i Łódź, podczas którego ogłoszono manifest Rządu Narodowego, oddział zatrzymał się w położonym w niewielkiej odległości na wschód od Dobrej lesie. Dnia 24 lutego 1863 r. odpoczywający powstańcy zostali zaskoczeni przez rosyjskie dwie roty piechoty i sotnię kozaków (łącznie ok. 270 żołnierzy). Mimo zamieszania, grupa kosynierów stawiła opór i przypuściła zakończony niepowodzeniem atak. Próbę kontrataku podjęli również ułani, lecz przedarłszy się przez szeregi carskiej piechoty musieli uchodzić przed kozakami. Dworzaczek – prawdopodobnie ranny na początku bitwy – opuścił plac boju, jednak po powrocie wydał rozkaz do kolejnego natarcia, które załamało się pod silnym ogniem rosyjskiej piechoty. Powstańcy rzucili się do bezładnej ucieczki. Część z nich zostało otoczonych na pobliskiej polanie, gdzie mimo wezwań do poddania się pojęli walkę do końca. Wśród 63 poległych było kilka kobiet, w tym Maria Piotrowiczowa – 23-letnia nauczycielka z Radogoszcza.
Poza batalią pod Dobrą rozegrały się jeszcze dwie bitwy powstańcze na terenie obecnego Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich – pod Wolą Cyrusową (4 września 1863 r.) i Dobieszkowem (25 września 1863 r.). Wydarzenia te czynią teren PKWŁ istotnym miejscem na mapie wielkiego narodowowyzwoleńczego zrywu z 1863 r.
tekst: Adam Świć, Magdalena Majda
