W naszym umiarkowanym klimacie na styku zimy i wiosny w przyrodzie występuje uzupełniająca pora roku, którą nazywamy przedwiośniem. Jego początek przypada na okres lutego i marca, a kończy się w kwietniu, kiedy zaczyna się właściwa wiosna. O tej porze roku przyroda zaczyna budzić się z zimowego snu. Temperatura powietrza oscyluje pomiędzy 0 a 5 °C. Gleba jeszcze chwilami jest zamarznięta, ale powoli roztapia się pokrywa lodowa i śnieżna. Woda z roztopów spływa do cieków i zbiorników wodnych. Czasami powoduje to wylewy i powodzie wiosenne. W okresie przedwiośnia wschodzą pierwsze rośliny zielne, a w drzewach zaczynają płynąć soki.
Początek przedwiośnia czyli zarania wiosny wyznacza się na podstawie zakwitania leszczyny i podbiału. W tym samym okresie kwitną: olsza czarna, śnieżyczka przebiśnieg, szafran, zawilec gajowy, przylaszczka pospolita, wawrzynek wilczełyko, knieć błotna. Pojawiają się także pierwsze pąki modrzewia.
Okres ten charakteryzuje się sporymi różnicami temperatur między dniem i nocą. Noce są zazwyczaj zimne, nawet z przymrozkami. W dzień, kiedy słońce świeci wysoko – temperatura zazwyczaj osiąga około 5 °C z tendencją wzrostową. Na polach i w przydrożnych rowach tworzą się w tym czasie niewielkie rozlewiska.
Najbardziej charakterystycznym zwiastunem przedwiośnia w świecie roślin są kwitnące śnieżyczki. Jak wskazuje ich nazwa pojawiają się przebijając pokrywę śnieżną. W świecie zwierząt pojawiają się pierwsze owady: mrówki, biedronki, kowale bezskrzydłe czy motyle np. latolistek cytrynek. Wokół zbiorników wodnych obserwować możemy żaby trawne, które powoli szykują się do rozrodu. Ptaki swoim śpiewem ubogacają tę porę. Przylatują pierwsze skowronki, zięby, szpaki, pliszki, kopciuszki. Najbardziej kojarzącymi się z nadchodzącą wiosną ptakami są żurawie i bociany, które wracają ze swoich zimowych wędrówek.
Zachęcamy do obserwowania budzącej się przyrody i wypatrywania zwiastunów wiosny oraz dzielenia się w komentarzach swoimi obserwacjami.
Tekst: M. Starnowski, fot. J. Kacprzak
