Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej to święto obchodzone corocznie 22 maja, ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją A/RES/55/201 z 20 grudnia 2000 roku, upamiętniające konferencję w Nairobi, na której to, 22 maja 1992 roku grupa robocza UNEP-u przedstawiła efekty pracy nad międzynarodową umową w zakresie ochrony bioróżnorodności.
Pierwotnie obchody miały miejsce 29 grudnia (rezolucja 49/119 z 19 grudnia 1994) i upamiętniały wejście w życie konwencji o różnorodności biologicznej z 29 grudnia 1993. W roku 2000 Konferencja Stron Konwencji zaleciła zmianę daty obchodów z powodu kłopotów jakie rodziły się w związku z ich celebracją w końcówce roku.
Dzień wcześniej 21 maja obchodzimy Światowy Dzień Różnorodności Kulturowej. Takie sąsiedztwo to nie przypadek. Przyroda i kultura są mocno ze sobą splecione i uwarunkowane. Zrównoważony rozwój wymaga połączenia wysiłków dla ochrony zasobów kultury i przyrody.
Problemem globalnym, przynoszącym duże straty w gospodarce, stało się wymieranie gatunków dziko żyjących oraz starych ras zwierząt i odmian roślin. W przeszłości kilka cywilizacji upadło w skutek utraty regionalnej różnorodności biologicznej. Teraz staramy się być mądrymi przed szkodą. Wagę problemu podkreślają nie tylko międzynarodowe inicjatywy ale przede wszystkim badania naukowe. Warto przypomnieć, że trwa Międzynarodowa Dekada Bioróżnorodności (2011-2020), ustanowiona przez ONZ.
Określenie różnorodność biologiczna, a raczej bioróżnorodność, zostało użyte po raz pierwszy w 1968 roku przez Raymonda Dalesmana w książce o ochronie przyrody. Termin ten został reaktywowany przez Thomasa Lovejoya, w kontekście zagrożeń przyrody i wymierania gatunków w roku 1980.
Różnorodność biologiczna, najogólniej definiowana jest jako zróżnicowanie organizmów żywych na wszelkich poziomach ich organizacji. Podczas Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro, który odbył się 5 czerwca 1992 roku, przedstawiciele 193 państw świata podpisali Konwencję o różnorodności biologicznej. Zawarta została w niej definicja zgodnie, z którą różnorodność biologiczna to zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących na Ziemi w ekosystemach lądowych, morskich i słodkowodnych oraz ekologicznych kompleksach z nich złożonych. W preambule do Konwencji przywołane są wartości różnorodności biologicznej i jej znaczenie dla zachowania życia na Ziemi. Wskazane zostały również, te rodzaje aktywności człowieka, które mają na nią niekorzystny wpływ. Konieczność ochrony różnorodności biologicznej formalnie stała się wspólną sprawą całej ludzkości. Działania ludzkie, w tym gospodarowanie zasobami przyrody, muszą zabezpieczać zachowanie całego bogactwa przyrodniczego, ale też służyć zaspakajaniu potrzeb obecnych i przyszłych pokoleń. Bioróżnorodność ma podstawowe znaczenie dla ewolucji oraz trwałości układów podtrzymujących życie w biosferze, dlatego na ochronę zasługują wszystkie jej składowe elementy.
E. Fraszczyńska
