Europejski Dzień Bez Samochodu to międzynarodowa kampania proekologiczna świętowana corocznie 22 września. Wieńczy obchodzony od 16 września Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu (Tydzień Mobilności). Znana jest także pod innymi nazwami: Światowy Dzień bez Samochodu oraz Europejski Dzień bez Samochodu.
Dzień bez Samochodu to inicjatywa, która ma wspomóc idee proekologiczne i przede wszystkim zmniejszyć emisje spalin wytwarzanych przez miliony samochodów poruszających się po drogach. Dzień bez Samochodu to jedna doba bez własnych aut, w zamian w tym dniu zachęca się do poruszania komunikacją miejską, rowerami lub na pieszo.
Podczas kampanii Dnia bez Samochodu centra wielu miast są zamykane dla ruchu samochodowego.
W wielu miastach na świecie, także i w Polsce, kierowcy zwalniani są z opłat za bilety pod warunkiem posiadania przy sobie dowodu rejestracyjnego pojazdu.
Celem święta jest kształtowanie wzorców zachowań proekologicznych, upowszechnianie informacji o negatywnych skutkach używania samochodu, przekonanie ludzi do alternatywnych środków transportu, promocja transportu publicznego oraz pokazanie, że życie w mieście bez samochodu jest nie tylko możliwe, ale także o wiele przyjemniejsze. Ponadto Światowy Dzień bez Samochodu ma na celu stworzenie szansy poznania miasta bez ulicznego hałasu oraz uciążliwego ruchu samochodowego, a także zachęcenie jak największej liczby osób do rozważań o konieczności wspierania takiego rodzaju transportu, który nie narusza znacząco równowagi ekologicznej.
Pierwsze projekty na temat organizowania Dni bez Samochodu miały miejsce w 1973 roku, kiedy nastąpił kryzys naftowy, jednak dopiero w październiku w 1994 roku inicjatywy te zostały wcielone w życie w przemówieniu inauguracyjnym Erica Brittona na International Ciudades Accessibles Conference (Międzynarodowej Konferencji Dostępności Miast) w hiszpańskim Toledo. Pierwowzory Dni bez Samochodu zostały zorganizowane w Reykjaviku (Islandia), Bath (Wielka Brytania) i La Rochelle (Francja).
Wraz z upływem lat do akcji dołączały się kolejne miasta już nie tylko w Europie ale i na całym świecie i dziś święto to jest już globalnie celebrowane.
W Polsce Dzień bez Samochodu obchodzony jest od 2004 roku, i objęty jest patronatem Ministerstwa Środowiska. Należy pamiętać, że kampania ta wprowadzona jest tylko w części miast w Polsce, i są to: Gdynia, Krzyż Wielkopolski, Opole, Rybnik, Wrocław. Z darmowych przejazdów komunikacją miejską w ramach Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu i Dnia bez Samochodu można skorzystać w następujących miastach: Białystok, Głogów, Jelenia Góra, Konin, Kielce, Kraków, Lublin, Łódź, Nysa, Opole, Poznań, Stalowa Wola, Szczecin, Szczecinek, Toruń, Trójmiasto, Tychy, Warszawa, Wrocław.
Opracowanie: DWB
Fotografia: K. Kierniakiewicz
