„URATOWAĆ KOGO SIĘ DA, NIKOGO NIE WYDAĆ. DZIAŁALNOŚĆ KONSPIRACYJNA IZABELLI RADZIWIŁŁOWEJ W CZASIE OKUPACJI”
– wystawę pod takim tytułem otwarto 23 września 2023 r. w Muzeum w Nieborowie. Powstała z inicjatywy Muzeum w Nieborowie i Arkadii – oddział Muzeum Narodowego w Warszawie oraz Fundacji Trzy Trąby.
Ponad sto osób zebrało się w sieni Nieborowskiego Pałacu na wykładach inaugurujących wystawę. Podkreśliły one bohaterską postawę Izabelli Radziwiłłowej i jej wkład w ratowanie ludności żydowskiej, a zwłaszcza dzieci, podczas okupacji niemieckiej.
Pomoc uciekinierom z getta, transportów i powstania była zadaniem szczególnie trudnym i niebezpiecznym, gdyż w Nieborowie stale stacjonowali niemieccy żołnierze, a w pałacu mieli swoje kwatery oficerowie niemieccy. Radziwiłłów to nie przerażało: Książę, osobiście powożąc bryczką, przewoził uciekinierów, konspiracyjną „bibułę” oraz broń i zaopatrzenie ze zrzutowiska na „Polu Nieborowskim” za przypałacowymi ogrodami, Księżna – wystawiała fikcyjne zaświadczenia o zatrudnieniu z nieborowskich folwarkach, wyrabiała „lewe papiery”, leczyła rannych i chorych, opiekowała się żydowskimi dziećmi - „ratowała kogo się dało”. W 1993 r. otrzymała medal „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata”.
„Wystawa ta jest hołdem dla ich bohaterskiej postawy, a także uczczeniem pamięci wielu mieszkańców Nieborowa, w większości anonimowych, których zaangażowanie w ratowanie Żydów było przejawem najwyższego heroizmu.” – czytamy na stronie internetowej Muzeum https://www.nieborow.art.pl/aktualnosci/uratowac-kogo-sie-da-nikogo-nie-wydac-,91.html
Wystawa czynna będzie przez rok. Zachęcamy do jej odwiedzenia.
Opracował. S. Pytliński, Oddział Bolimowskiego Parku Krajobrazowego.
Fotografie: S.Pytliński
